Goed zo AFM

13 september 2023 - 12:15u

Exor neemt een 15%-belang in Philips. Dat was hét nieuws van 14 augustus. Het maakte de in Nederland gevestigde Italiaanse investeringsmaatschappij Exor in één klap tot grootste aandeelhouder van het kwakkelende Philips.

Exor moest beloven gedurende drie jaar niet boven de 20% te komen en zette de handtekening onder een boekwerk aan afspraken met Philips. Opmerkelijk was dat Exor 15% kocht en daarmee in een klap de meldingsgrenzen van 3, 5, 10 en 15% overschreed.

Ik schreef erover in ons magazine IEX Expert. Het werkelijke verhaal is dat Exor zakenbank Goldman Sachs had ingeschakeld, die het met geclausuleerde koopopties, swaps en warrants zó regelde dat die aankooptransacties in één keer konden worden uitgevoerd.

Briljante mislukking

Eén druk op de knop, opties uitoefenen, betalen en ineens heb je 15% van Philips. Ik schreef daarover medio augustus: “Stel nu dat juristen de regelgeving goed hebben uitgeplozen en de contracten hebben dichtgetimmerd. Dan nog zijn hiermee effectief de meldingregels omzeild.”

En: “wat is de waarde van de meldingsregels als je ze met een grote zakenbank en slimme juristen kan omzeilen?”. De Exor-truc deed mij direct denken aan de belangname in februari 2019 van de Nederlandse staat in Air France-KLM. Minister van Financiën Wopke Hoekstra kocht in één klap 14% van het luchtvaartbedrijf om een stevige vinger in de pap te krijgen.

Een briljante stap die faliekant is mislukt. Wat zullen ze in Parijs gelachen hebben. De invloed is nooit gekomen, de aandelen hebben bijna 90% in waarde verloren en het gat in onze schatkist is €600 miljoen dieper.

Veel nieuwe vragen

Maar ook Hoekstra kocht – toen geholpen door ABN Amro – 14% ineens. Goldman Sachs komt er ditmaal niet zo gemakkelijk af. De AFM heeft zich tot Goldman Sachs gericht – het FD noemt het "gesprekken" – waarna Goldman Sachs meer openheid heeft gegeven en een reeks meldingen heeft gedaan.

Het statement van AFM is duidelijk: "De AFM heeft de afgelopen weken de opbouw van het belang van 15% in Philips door Exor nader geanalyseerd. Dit heeft alsnog geleid tot het doen van bruto-short meldingen door Goldman Sachs in het AFM-register."

De reeks meldingen die daarvan het gevolg is - met swaps, warrants en opties - roept veel nieuwe vragen op, maar Goldman Sachs houdt de kaken stijf op elkaar. Maar de stap van AFM draagt zonder twijfel bij aan meer transparantie. De volgende koper die ineens een groot belang wil opbouwen, is alvast gewaarschuwd.