Oekraïne oorlog heeft handelsstromen fundamenteel veranderd

24 juli 2022 - 19:50u

De oorlog in de Oekraïne gaat leiden tot een structurele wijziging van de handelsstromen. Het goede nieuws is: voor elke handelspartner die verdwijnt zal een ander in de plaats komen.

Dat proces zal volgens de ING bank leiden tot aanhoudende problemen bij de voorraadketens. De meest fundamentele oorzaak ligt uiteraard bij de oorlog in Oekraïne die ook op de lange termijn zal zorgen voor veranderende handelsstromen.

Alles duidt op een turbulent tweede halfjaar. Het meest voor de hand liggende voorbeeld van duurzaam veranderende handelspatronen is de dalende import van Russische olie, gas en kolen door Europa. ING gaat ervan uit dat die invoer de komende jaren alleen maar minder wordt. Andere landen zullen de plaats van Rusland innemen.

Als Rusland de gaskraan verder dichtdraait?

De gaskraan van Rusland staat weer open. Er wordt zo'n veertig procent van de capaciteit geleverd. Maar voor hoe lang?
Op de IEX Beleggersdag ging Sandra Phlippen van ABN Amro in op de vraag wat er gebeurt mocht Rusland de gaskraan verder dichtdraaien. Het zal grote economische gevolgen hebben, waarschuwt zij. "In eerste instantie in prijzen. Die gaan stijgen, en niet alleen de prijs van energie, ook de prijs van industriële goederen en voeding zullen flink oplopen."

"Huishoudens zullen worden gespaard, maar de meest energie-intensieve bedrijven zullen worden stilgelegd. Dat zijn ook vaak de meest export-georiënteerde bedrijven. Uit onderzoek blijjkt trouwens wel dat er met name in die sectoren nog veel ruimte is om minder energie te verbruiken zonder de output te verminderen. Het is eigenlijk ongelooflijk dat dat dus kennelijk nooit gedaan is, maar dat is nog wel een hoopgevend gegeven." Lees hier het volledige artikel op IEXProfs.nl.

Nieuwe economische wereldorde

ING stelt dat Europa op zoek zal moeten naar alternatieven zoals steenkolen uit Australië of LNG uit Katar en de VS. En zo zijn er meer substitutie-effecten die volgens ING resulteren "in een nieuwe economische wereldorde die wordt gekarakteriseerd door handel met bevriende landen waar een lange-termijnband wordt opgebouwd en nauw mee wordt samengewerkt."

Ethische en morele overwegingen zullen volgens ING waarschijnlijk ook een veel grotere rol gaan spelen, helemaal conform de ESG-beleggingsfilosofie. "Maar dit geldt wel vooral voor het rijke westen."

De bank denkt overigens niet dat dit ten koste gaat van de wereldhandel en globalisering. Voor elke handelspartner die verdwijnt komt een andere in de plaats.

Let op het consumentenvertrouwen

Dit is een proces van jaren. Meer op de korte termijn staan met name Europa turbulente maanden te wachten. Russische energie is daarbij niet het enige probleem. Er is veel meer aan de hand, zoals een groeiend tekort aan transportpersoneel en de Covid19-maatregelen in China.

ING verwacht eerst verder oplopende tekorten, maar de trend kan snel omslaan als de consumentenbestedingen gaan dalen. De laatste twee jaar gaven consumenten veel geld uit ondanks de diepe coronacrisis. Dat had weer te maken met overheidssteun en stimulerend beleid van centrale banken.

Het kan er straks weer heel anders uit zien

Maar met die steun is het voorlopig waarschijnlijk even voorbij en het dalende vertrouwen duidt erop dat de vraag naar goederen en diensten snel zal afnemen. Het is goed mogelijk dat het aanbodtekort daardoor omslaat in een overschot, waarmee we een hele andere situatie krijgen dan nu met een hoge inflatie.